علوم پایه و علوم انسانی؛ شاه کلیدهای پیشرفت در انتظار راهکار مسوولان برای رهایی از انزوا
تاریخ انتشار: ۵ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۹۸۶۳۰
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس، خواستم از اهمیت علوم پایه و علوم انسانی و کم توجهی به این رشتهها بنویسم اما دیدم بهترین جملات که میتواند به بهترین شکل اهمیت موضوع را به مخاطب برساند جملاتی از فرمایشات مقام معظم رهبری است که بارها بر اهمیت این رشتهها و لزوم توجه به آن تأکید فرمودهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
ایشان میفرمایند: «در زمینه علم، من بر نقطه خاصی میخواهم تاً کید کنم: یکی علوم پایه و دیگری علوم انسانی است. ما به دنیا نگاه میکنیم، میبینیم آن چیزی که کشورهای پیشرفته را توانسته به این اوج قـله برسـاند ریاضی، فیزیک، شیمی و علوم زیستی است.
ما باید به این علوم بپردازیم. البته در سالهای قبل و بعد از انقلاب هم به شکل ضعیفتر پزشک، مهندس و به میزان زیاد حقوقدان تربیت کردیم که این تخصصها لازم است و برای یک کشور مثل آب و هواست. منتها توجه کنید که تربیت پزشک، مهندس، حقوقدان تربیت نیازهای روزمره جامعه است ولی ما باید محقق هم تربیت کنیم که بتواند آینده را برای ما صاف کند. این طور رشتهها مثل پولی است که انسان در جیبش میگذارد که برود خرج کند. یک جامعه این پول، این پزشک و این مهندس را لازم دارد. اما این پول سرمایه نمیشود. علوم پایه مثل ذخیرهای است که انسان در بانک میگذارد. بنابراین به علوم پایه در دانشگاهها اهمیت داده شود. اینها مدتی در این کشور فراموش شد و سراغ همان رشتههایی رفتند که حکم پول تو جیبی را برای خرج روزمرهی یک کشور دارد.»
همچنین رهبر معظم انقلاب در دیدار با اساتید دانشگاه در تاریخ بیستم خردادماه سال 97 فرمودند: «آماری که به من دادهاند نشان میدهد که مثلاً حدود پنجاه درصد داوطلبان کنکور رشته ریاضی کاهش پیدا کرده است. این برای آینده کشور خطرناک است. ما این رشتههای مهمّ علوم پایه را به خصوص مثل ریاضی را یا فیزیک را برای آینده لازم داریم.»
با نگاهی به آمار حضور داوطلبان کنکور در گروههای آزمایشی مختلف نیز این مسأله را درمییابیم که رشتههای گروه ریاضی در انزوا هستند چرا که اولویت علاقه داوطلبان کنکور به این گروه در رتبه آخر گروههای آزمایشی است، میتوان گفت در عرصه گرایش به سمت رشتههای علوم تجربی و خالی ماندن ظرفیت رشتههای علوم پایه با فاجعه مواجه هستیم به این معنا که ما برای توسعه کشور باید در دو حوزه (رشته های علوم انسانی و ریاضی) که نقش اساسی در توسعه هر جامعه دارند، سرمایه گذاری کنیم.
آمار نشان میدهد که گروه آزمایشی علوم تجربی همچنان برای داوطلبان کنکور جذاب است و خیز دوباره علوم انسانی را شاهد هستیم که میتواند نوید آینده خوبی برای این گروه باشد.
اما نظر مسوولان را در این رابطه بشنویم.
* برای حل نیازهای جامعه باید دانش آموخته در رشتههای مختلف داشته باشیم
محمدعلی زلفیگل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز بر این موضوع صحه گذاشته و معتقد است: پاسخگویی دانشگاه به نیازهای جامعه نیازمند دانش آموختگان در رشتههای مختلف است و بر این اساس ضرورت دارد در رشتههای مختلف مانند علوم انسانی، علوم پایه، هنر، کشاورزی و فنی و مهندسی به اندازه نیاز جامعه دانشجو پذیرش کنیم و شاهد رشد کاریکاتوری در آموزش عالی نباشیم.
وی برای حل این مشکل از پژوهشگران علوم انسانی کمک خواسته و میگوید: پژوهشگران رشتههای علوم انسانی راهکار ارائه دهند که چگونه میتوان به یک ترکیب متوازن رشتههای تحصیلی دست پیدا کنیم و رتبههای برتر آزمون سراسری صرفاً به سمت علوم پزشکی نروند.
* دلیل گرایش داوطلبان به سمت رشتههای پزشکی از زبان معاون رئیس جمهور
روحالله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز چندی قبل بر لزوم توجه به نخبگان علوم انسانی و هنر در دنیایی که فرهنگ و رسانه و محتوای دیجیتال حرف اول را در جهت دهی ملتها و کشورها میزند، تأکید کرده و گفته بود: آنچه که امروزه در گروه علوم تجربی اتفاق میافتد ترکیبی از عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در این گروه آزمایشی است. یعنی اینکه اولا داوطلبان از قبل از دوره دیپلم به سمت گروه تجربی گرایش دارند و صرفا با هدف تحصیل در سه رشته پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی گروه آزمایشی علوم تجربی را انتخاب میکنند که یقینا این هدف به دلیل مسائل اجتماعی و اقتصادی نظیر ارتقای منزلت اجتماعی و تضمین شغل و درآمد اتفاق میافتد.
* ضرورت تغییر نگاه کلی به علوم انسانی
نظر کارشناسان و اساتید دانشگاه را هم در این رابطه جویا شدیم.
مهدی گلشنی استاد دانشگاه صنعتی شریف و عضو سابق شورایعالی انقلاب فرهنگی نیز در این باره میگوید: ریشه فرهنگ در علوم انسانی است اما متأسفانه جایگاه این رشته در کشور ما دیده نمیشود.
وی درباره راهکار حل این مشکل میگوید: به نظر من باید نگاه کلی به علوم انسانی تغییر کند و گروههای علوم فنی و مهندسی، جایگاه علوم انسانی و نقش آن را به عنوان مکمل فرهنگی و هویتی بپذیرند.
محمدحسین یادگاری عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس نیز در این باره میگوید: در حال حاضر خروجی دکترای ما نمیتواند جامعه شناسی را در کشور پیاده کند و افرادی را نداریم که بتوانند در این حوزه پایه گذار باشند، دلیلش هم این است که برخی اعضای هیأت علمی که جذب میشوند تفکرات دینی و مذهبی غربی دارند و میخواهند همان اندیشه را در کشور نیز پیاده کنند.
* تلاش مسوولان برای ارتقای جایگاه علوم انسانی و علوم پایه
اما جای شکر اینجاست که اخبار خوبی مبنی بر تلاش مسوولان ارتقای جایگاه این دو مجموعه علمی میشنویم.
عبدالله معتمدی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی از تهیه برنامه راهبردی علوم انسانی خبر داده و میگوید: با وجود اینکه در حال حاضر علوم انسانی جایگاه خوبی دارد ولی همچنان انتخاب نخست دانش آموزان نیست و ممکن است خانوادهها فرزندان خود را برای رفتن به سمت رشته های پزشکی و مهندسی تشویق کنند اما استقبال از رشته های علوم انسانی نشان می دهد که جایگاه علوم انسانی در کشور در حال ارتقاء است، ما نیز در برنامه راهبردی دانشگاه به دنبال این هستیم تا وجه اثربخشی، کارآمدی و کاربردی کردن دانش در رشته های علوم انسانی را افزایش دهیم. این کار از طریق تغییر و اصلاح برنامه های درسی رشته ها و مرکز رشد و نوآوری و کارآفرینی در حال انجام است.
به گزارش فارس، وزارت علوم نیز طرحی دارد که براساس آن اگر یک طرح پژوهشی در حوزه علوم انسانی یا علوم پایه نیاز بخشی از جامعه را در قالب یک طرح تقاضا محور با جامعه و صنعت برطرف کند، در اولویت دریافت گرنت قرار میگیرد.
توجه ویژه مسوولان به علوم انسانی و علوم پایه در نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری در هفته پژوهش امسال نیز نشان از درک اهمیت این دو مجموعه علم از سوی مسوولان دارد.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: علوم پایه رشته های علوم انسانی داوطلبان کنکور علوم انسانی علوم تجربی علوم پایه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۹۸۶۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فیلمهای سیاه ما با فیلمهای سیاه آمریکایی تفاوتهایی دارد
به گزارش خبرگزاری مهر، حجتالاسلام احمد اولیایی در نشست تحلیل و بررسی فیلم «و عدالت برای همه» از سلسله نشستهای سینما اندیشه که در سالن نمایش فیلم معاونت فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد در بیان نقد فیلم از لحاظ محتوایی تصریح کرد: باید نگاه کنیم فیلم از نظر محتوایی چه پیامی را در خود دارد؟ و چه چیزی را میخواهد ثابت کند؟ و چه ظرفیتی را برای ما ایجاد میکند؟ این فیلم پیرامون عدالت میباشد و عدالت اجتماعی به عنوان یک فضیلت انسانی اجتماعی در تمام دنیا در تمام حکومتها در تمام مکاتب فکری مورد توجه است.
حجتالاسلام احمد اولیایی تصریح کرد: عدالت اجتماعی موضوع بسیار جذاب برای کار هنری چه در برنامههای تلویزیونی چه در سینما و چه در تمام قالبهای هنری میباشد و این موضوع میتواند موضوع به شدت جذابی باشد چرا که فارغ از مکتب و ایدئولوژی و جامعه و جغرافیا است و همه انسانها به این موضوع علاقه مند هستند و اینگونه محتواها میتوانند همانند مسائل انسانی آغاز یک گفتگو باشد.
وی گفت: ما در تمام فیلم شاهد تضادهایی هستیم که آلپاچینو باید در بازی خود تضاد بین اخلاق و عدالت در تضاد بین فساد و عدالت در تضاد بین منافع شخصی و عدالت اجتماعی همه را نشان دهد و همچنین کارگردان به شکل بسیار رادیکال در صدد نقد سیستم قضائی آمریکا است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان داشت: البته شرایط زمینهای تولید این فیلم خیلی حائز اهمیت است یعنی حد فاصل بین ۱۹۶۵ تا ۱۹۸۰ یک زمینهای در ایالات متحده وجود دارد و ما آن را پیروزی جنبش سیاه پوستان را داریم که بعد از سالها شاید در حدود صد سال مبارزه حقوقی موفق میشوند تا لایحه برابری سیاه پوست-سفید پوست را در سال ۱۹۶۸ به تصویب برساند.
وی ادامه داد: کل فیلم درون سیستم قضائی اتفاق میافتد یعنی شما لوکیشن خیابان خانه و کلاً جامعه را کمتر میبینیم و سیستم قضائی که در این فیلم نشان داده میشود یک بروکراسی مداری محض را اشاره میکند بطوری که بروکراسی اداری در سیستم قضائی آمریکا در این فیلم به عنوان یک مانع بزرگ نشان داده میشود.
حجتالاسلام اولیایی گفت: امروزه در عمده کشورهای جهان در ایران ما همین معضل را داریم که مقام معظم رهبری بارها فرمودند که ما باید وارد مرحله دولت سازی بشویم چرا که ما در دولت مدرن زیست میکنیم. دولت مدرن یعنی مبتنی بر بروکراسی، مبتنی بر عقلانیت ابزاری و در زندگی مدرن، انسانها بر اساس منافعی که به دست میآورند عقل خود را به کار میگیرند و این عقل ابزاری عقل به مثابه ابزاری برای تأمین منفعت میشود و این عقلانیت ابزاری نیز در سیستم قضائی به تصویر کشیده میشود.
وی بیان داشت: در برخی از فیلمهای سیاه ما با فیلمهای سیاه آمریکایی تفاوتهایی وجود دارد. بازیگر در این فیلم با یک بازی بی نظیر با یک کنشگریهای قشنگ در صدد این است که به مخاطب خود بفهماند اصلاح سیستم امکان دارد و امید را در فیلم تزریق میکند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اضافه کرد: یعنی به جایی آنکه سیستم فاسد قضائی در ذهن شما و مخاطب بماند، اصلاح و امیدی در ذهنها خواهد ماند اما در سیاه نماییهای برخی فیلمهای ایرانی کارگردان و تهیه کننده سیستم را فاسد نشان میدهد که یک نفر بیاید و اصلاحش کند و نیت کارگردان و تهیه کننده بولد کردن آن سیاهی بوده ولی این فیلم با نقد سیستم قضائی آمریکا یک خوبی هم که دارد این است که یک سری عدالتهایی هم اجرا شده است و عدهای به حق و حقوق خودشان رسیدهاند و در تیتراژ به ذهن مخاطب القا میشود که این امکان هست که سیستم رو به بهبودی برود و این با تزریق این نگاه به مخاطب آمریکایی بد در ذهن نمیماند و ما در انتهای فیلم احساس میکنیم که با آمریکایی در چند سال آینده روبرو خواهیم شد که قویترین و پاکترین سیستم قضائی دنیا را دارد اما ما در ایران برعکس عمل میکنیم.
وی ابراز داشت: ما به جای عدالت کیفری باید به سمت عدالت ترمیمی برویم و عدالت ترمیم به چه معناست؟ در عدالت کیفری چه سوالهایی مطرح میشود؟ سوال این است که چه قوانینی شکسته شده؟ مجرم کیست؟ و مجرم چه مجازاتی باید ببیند؟ اما در عدالت ترمیمی سوال نمیشود بلکه توضیحات سوال میشود که چه کسی آسیب دیده؟ چند نفر دخیل بودند؟ در آسیب دیدن این شخص چه کسانی در این وضعیت سهیم بودند؟ چه نیازهایی باعث شده است که اینها به سمت این کار بروند؟ عدالت ترمیمی دنبال آن است که بخواهد بزه را از بین ببرد لذا ما در ایران به سبب وجود اندیشه اسلامی این ظرفیت را داریم که متأسفانه به آنها پرداخته نمیشود.
حجتالاسلام احمد اولیایی ادامه داد: سینمای ما در ادبیات عدالت ترمیمی از حیث ادبیات علمی دانشگاهی و آکادمیک در ایران تکمیل نشده است ولی در اندیشه اسلامی ظرفیتهایی وجود دارد که ما بتوانیم در این ادبیات تولید فیلم کنیم. امروزه فیلمهایی که در حوزه دادگاهی و حوزه حقوقی در ایران تولید و پخش شده اینها همگی در بحث عدالت حقوقی عدالت کیفری همچون فیلم «علفزار» یا فیلم «هیس! دخترها فریاد نمیزنند» زیاد داریم که سیستم را خشک نشان میدهند.
وی تصریح کرد: امروزه برخی از رویههایی که در دادگاه ایران وجود دارد مثل بحث مشاوره، بحث تغییر مجازاتها توسط قاضی مثل کتاب خواندن یا مانند اینها یا حتی ایجاد چرخه تقصیر ترک فعل چند سالی در ایران باب شده است. در پارادایم عدالت تربیتی اندیشه اسلامی، اندیشه دینی منطبق با حقوق اسلامی و علوم انسانی اسلامی میباشد نه حقوق که از غرب وارد ایران شده باشد و لذا ما این ظرفیت را داریم که در این فضا تولید اندیشه کنیم و ما در اندیشه اسلامی دینی و بومی خودمان حرف داریم یعنی مردمی سازی که رهبری تاکید میکنند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: برگزاری این سلسله جلسات برای این است که ببینیم ما ظرفیتهای اندیشهای و علم انسانی خودمان را چگونه میتوانیم از مسیر سینما و تولید آثار هنری به مخاطب منتقل کنیم و حداقل یک سری گرههای ذهنی ایجاد کنیم، حداقل پرسشهایی را خلق کنیم این حلقه مفقوده فقط با گفتگو ایجاد میشود یعنی اندیشمندان باید بنشینند گفتگو کنند تا این رابطه برقرار شود تا هنرمند با یک نگاه اندیشهای به سمت تولید حرکت کند.
سلسله نشستهای اکران و تحلیل و بررسی و ایده پردازی تولید فیلم از دیدگاه اندیشه اسلامی از سوی میز اسلامی سازی علوم انسانی و معاونت فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی برگزار میشود.
کد خبر 6098144 فاطمه علی آبادی